AVRUPA’NIN SINIRINDA

“Kuzeyde duvar ördüklerini bilmiyor musunuz? Kara sınırını geçmek artık imkansız. Yunanistan artık mülteci kabul etmiyor.” 27 yaşında Filistinli mülteci A., 2013 Şubat ayı başlarında Yunan sahil güvenlik görevlilerinin 52 kişiyle birlikte kendisini Türkiye’ye geri ittiklerini söyledi. Uluslararası Af Örgütü 18 Şubat 2013 tarihinde kendisiyle görüşme yaptığı sırada Türkiye’de idari gözetim altında tutuluyordu.
“Yunanistan’ın kaynakları ile çekilen bu tel duvar çözüm değil. Ancak yine de bir önlem, güçlü sembolik bir anlam taşıyan bir seçenek, ülkemizi diğer Avrupa Birliği ülkelerine göç etmek için kullanmak isteyen üçüncü ülke vatandaşlarına, insan kaçakçılarına ve tacirlere ulaşabilecek bir mesaj.”
Yunanistan hükümetinin Göçmenlerin Haklarına İlişkin BM Özel Raportörü’nün raporuna cevabı, 19 Nisan 2013.1 Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye ve Yunanistan arasındaki dış sınırı, kuzeyde Meriç Bölgesi’nde 203km’lik bir kara sınırından ve güneyde Ege Denizi’nde bulunan deniz sınırından oluşuyor. Bu sınır, Avrupa’da kendine güvenlik ya da daha iyi bir yaşam arayan göçmen ve mülteciler için uzun zamandır önemli geçiş noktalarından biri olmuştur. 2012 yılında burası, AB’nin diğer sınırları ile karşılaştırıldığında en fazla düzensiz geçişin yapıldığı sınır oldu.2
Buradan geçmeye çalışanların büyük bir çoğunluğu Afganistan ya da Suriye gibi çatışma yaşanan ülkelerden geliyor. Uluslararası Af Örgütü tarafından yürütülen bu araştırma, bu kişilerin Yunanistan yetkilileri tarafından ciddi insan hakları ihlallerine uğradıklarını gösterdi.
Yunanistan, son birkaç yıldır göçmenleri sınırlarının dışında tutabilmek için milyonlarca Euro harcadı. 2012 yılında Türkiye ile arasındaki kara sınırına 10,5 km uzunluğunda tel bir duvar yerleştirdi ve bu bölgeye yaklaşık iki bin sınır güvenlik görevlisi konuşlandırdı. Diğer yandan sığınma başvurularını değerlendirmek için 2011 yılında kurulan yeni bir kurum ancak Haziran 2013’te, yalnızca kısmi olarak çalışmaya başladı.
Devletler, vatandaşları olmayan kişilerin ülkeye giriş ya da ülkede kalışlarını kontrol etme; AB de üye devletlere sınır kontrolü yapabilmeleri için destek sunma yetkisine sahiptir. Ancak Yunanistan’ın Türkiye ile sınırını kontrol ediş şekli ağır insan hakları ihlallerine yol açmaktadır. Yunanistan hükümeti sadece sınır denetimini arttırarak ve tel bir duvar örerek sınırlarını kapatmaya çalışmamaktadır. Uluslararası Af Örgütü’nün araştırması sınırı geçmeye çalışan kişilerin kimi zaman doğrudan Türkiye’ye geri itildiklerini de göstermektedir. Bu koşullarda Türkiye’ye geri gönderilen kişiler, uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Yunanistan’da sığınma başvurusu yapma ya da diğer olası koruma ihtiyaçlarını açıklama imkanından yoksun bırakılmaktadır.